Hangi Hallerde Dilekçe Red Kararı Verilir?
Dilekçenin reddi kararı 15. maddenin 1/d maddesinde düzenlenmektedir. Buna göre dilekçede ehliyet ve 3 ve 5 inci maddelere uygunluk bakımından kanuna aykırılık görülmesi halinde “…otuz gün içinde 3 ve 5 inci maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak yahut (c) bendinde yazılı hallerde, ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından dava açılmış ise otuz gün içinde bizzat veya bir avukat vasıtasıyla dava açılmak üzere dilekçelerin reddine” karar verilmektedir. Şu durumda dilekçe ret kararının toplamda 3 farklı durumda verildiğini söylemek mümkündür:
- Dilekçenin Kanun’un 3. maddesine aykırı olarak hazırlanmış olması
- Dilekçenin Kanun’un 5. maddesine aykırı olarak hazırlanmış olması
- Davanın ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından açılmış olması
Dava Dilekçesinin (İYUK Md. 3)‘e Göre Reddi
İdare Mahkemelerinde nasıl dava açılacağı İdari Yargılama Usul Kanununun 3. Maddesinde yer almaktadır. Buna göre bir dava açılırken ilk ve temel şart imzalı bir dava dilekçesidir. Dilekçelerde aşağıda yer alan unsurların olmaması ya da hatalı bir şekilde yer alması ise dava dilekçesinin reddedilmesi anlamına gelecektir. Böyle bir durumla karşılaşmak hem zaman hem de para kaybı anlamına gelir. Bu nedenle dilekçe hazırlanırken dikkatli olunması elzemdir.
- Davacı ve davalının ad, soyad, adres ve kimlik numaraları dilekçede yer almalıdır,
- Davanın konusu dilekçede belirtilmelidir,
- İptali istenilen idari işlemin yazılı bildirim tarihi belirtilmelidir,
- Konusu para olan davalarda uyuşmazlık bedeli belirtilmelidir,
Dikkat edilmesi gerekilen bir diğer husus da, davacının neyi talep ettiğini açıkça ifade etmesi gereğidir. İdare Mahkemesi tarafından verilen dava dilekçesinin reddi kararlarında çoğunlukla iki ayrı işlemin iptalinin istenilmesi ile karşılaşılır. Gerçekten de İYUK 5. Maddesine göre her idari işleme karşı ayrı ayrı dava açılmalıdır. Bu durumun yegane istinası ise aralarında maddi ya da manevi bir bağ bulunan işlemlere karşı tek bir dava dilekçesi ile dava açılabilir.
(İYUK Md. 3)‘e Göre Davanın Yenilenmesi Dilekçesi Nedir?
İYUK 3. Maddesi uyarınca dava dilekçesi reddedilen kimseler, 30 gün içerisinde verecekleri bir davanın yenilenmesi dilekçesi ile aynı mahkemede bir dava daha açabilir. Ancak bu dilekçede de aynı hataların bulunması durumunda dava dilekçesinin reddi kararı bu kez yerini davanın reddi kararına bırakır. Böyle bir durumla karşılaşmamak için verilecek davanın yenilenmesi dilekçesinde usul ve esaslara dikkat edilmelidir.
Davanın yenilenmesi dilekçesi İdare Mahkemesine verilirken dilekçe ret kararı iyice incelenmeli, mahkemenin hangi hususların açıklığa kavuşturulmasını istediği tespit edilmelidir. Açılacak yenileme davasında yeniden harç ödenmez. Eğer davacı dava açmaktan vazgeçer ya da 30 günlük süre içerisinde yenileme yapmaz ise bir önceki davasını açarken ödediği harçlar da kendisine iade edilir.
Dava Dilekçesinin (İYUK Md. 5)‘e Göre Reddi
İYUK 5. maddede yer alan düzenleme, birden fazla işlem için tek dilekçe ile ya da birden fazla kişinin tek dilekçe ile dava açtığı halleri düzenlemektedir. Madde metninde de açıkça belirtildiği üzere idari yargıda her bir işlem için ayrı ayrı dava açılmalıdır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir. Yine birden fazla kişinin tek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekmektedir.
İdari yargı mercilerinin her bir işlem için ayrı dilekçelerle ayrı dava açılması konusunda hassas olduğunu belirtmek gerekir. Fakat bu hükümdeki istisnaların söz konusu olması halinde birden çok işleme tek dilekçe ile dava açılabilir.
Yine birden fazla kişinin aynı dilekçe ile dava açabilmeleri için de hem hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması hem de davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekmektedir. Bu duruma örnek olarak aynı hukuki durumdaki kişilerin bir düzenleyici işleme birlikte dava açmaları gösterilebilir.
Örneğin ;bir mala iştirak halinde malik olan kişilerin, o malla ilgili idari bir tasarrufa aynı dilekçe ile dava açmaları mümkündür.
(İYUK Md. 5)‘e Göre Davanın Yenilenmesi Dilekçesi Nedir?
İYUK 5. maddeye aykırı olarak aynı dilekçe ile birden fazla işleme dava açılması halinde mahkeme dilekçe ret kararı ile her işlem için ayrı ayrı dava açılmasına karar verir. Yine bu hükme aykırı olarak birden fazla kişi aynı dilekçe ile dava açmışsa mahkeme her kişinin ayrı ayrı dava açmasına karar verir. Mahkemenin 5. madde nedeniyle dilekçe ret kararı vermesi halinde her bir işlem için ya da her bir davacı için ayrı dava dilekçesi hazırlanarak dava açılır. Yenileme dilekçelerinde mahkemenin eski dilekçe ret kararından bahsedilmelidir. Yenileme dilekçelerinde ayrıca harç ve posta gideri alınacaktır.
Yenileme dilekçelerinin dilekçe ret kararına uyulmadan sunulması halinde davanın reddine karar verilecektir. Mahkeme tarafından tanınan 30 günlük sürenin dava yenilenmeksizin geçirilmesi halinde de dava süre yönünden reddedilecektir.
Davanın avukat olmayan vekil tarafından açılması
İdari yargıda dilekçenin reddine sebep olan durumlardan biri de dava ehliyeti bulunan davacının avukat olmayan vekili aracılığıyla dava açmış olmasıdır. Bu durumda mahkeme tarafından dilekçe reddedilerek davacının bizzat ya da avukat vekaletiyle dava açması için 30 günlük süre verilir. Bu süre içinde davacı davayı bizzat ya da avukat olan vekili vasıtasıyla açarsa dava süresinde kabul edilir ve işlemlere devam edilir. Aksi durumda dava süre aşımı nedeniyle reddedilir.
Dilekçe ret kararları üzerine süresi içinde verilen yenileme dilekçelerinde aynı hataların tekrar edilmesi durumunda davanın reddedileceğini belirtmiştik. Fakat yenileme dilekçesinde ilk dilekçedeki hatadan farklı hataların yapılması durumunda dava reddedilmeyecek, ikinci dilekçedeki hatalar için yeni bir dilekçe ret kararı verilecektir.
Önemle belirtmek gerekir ki yukarıda sayılan hallerde mahkeme tarafından verilen dilekçe ret kararlarına karşı kanun yoluna başvurmak mümkün değildir. Ancak mahkeme tarafından davanın reddine dair kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir. İstinaf incelemesinde mahkemenin ilk dilekçe ret kararı da hukuka uygunluğu yönünden denetlenecektir.
Sivas Avukat Nedir?
İdare hukukundan kaynaklanan ihtilaflarda kişilerin avukat tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.Ancak idare hukuku gibi oldukça teferruatı olan bir hukuk dalı için idare hukukçusu olmayan, bu alanda hukuki bilgisi bulunmayanların dava ve işleri ile bunları ilgilendiren süreçleri tek başlarına sağlıklı bir şekilde yürütmeleri pek mümkün görünmemektedir.
Uzayan dava süreçleri kişileri yıpratmakta istenilen sonucun elde edilmesi hayli zor olmaktadır. Bu neenle bu tarz davalarınızı Sivas avukat vasıtasıyla takip edilmesinde fayda vardır.