Zorla Getirme Kararı Nedir?
Zorla getirme kararı, kolluğun sanık, tanık, bilirkişi ve mağdur veya şikayetçiyi gerektiğinde zor kullanarak, bu yönde karar veren mahkeme, hakim veya C.Savcısının makamına, huzuruna kadar getirmesi işlemidir. Diğer bir tanımla zorla getirme; soruşturma veya kovuşturma aşamasında bazı işlemlerin yapılabilmesi için müşteki, mağdur, şikayet eden, şüpheli, sanık, tanık veya bilirkişi gibi taraf ve ispat araçlarının gerektiğinde zor kullanılarak savcılık, hakimlik veya mahkeme önüne çıkarılmasıdır. Zorla getirme kararı uygulamada “ihzar müzekkeresi” veya “ihzar celbi” olarak da anılır.
Zorla getirme kararına rağmen, bu kararın yerine getirilmesi mümkün olmazsa, zorla getirme kararı verilen kimse bulunamaz ise, neden bulunamadığı hususu köy veya mahalle muhtarı ile kolluk görevlisinin birlikte düzenleyecekleri ve imzalayacakları tutanakla tespit edilerek, kararı çıkaran merciiye gönderilir.
Zorla getirme, ilgili işlemin yapılması için gerekli süre kadar uygulanabilir. İşlem yapıldıktan sonra zorla getirme tedbiri kendiliğinden kalkar. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa göre, zorla getirme tedbiri müşteki ve mağdurlar hakkında CMK 233. madde ve 44/1. maddesi, tanıklar hakkında 43. madde ve 44. maddesi hükümleri kapsamında uygulanır. Şüpheli ve sanık hakkında uygulanan CMK 146. maddesi, zorla getirmenin genel hükümlerini içerdiğinden tanık, mağdur, müşteki ve bilirkişi hakkında da uygulanır
Zorla Getirme – CMK 146. Madde
Zorla getirme kararı günsüz ise, kolluk güçleri tarafından derhal infaz edilmeye çalışılmalı, şüpheli veya sanık yakalandığında derhal, bu imkan bulunmadığında ise yol süresi hariç en geç 24 saat içinde zorla getirme kararını veren merciin huzurunda hazır eder. Zorla getirme kararı günlü ise, bu durumda kolluk hazır edilme istenilen gün ve saate göre haklı görülebilecek bir zaman önce, şüpheli veya sanığı alır ve belli gün ve saatte hazır eder. Ancak bu süre yol süresi hariç hiçbir zaman 24 saatten fazla olmamalıdır. Zorla getirme kararı, kolluk güçlerine gerektiğinde hakkında karar çıkarılan kimseyi durumun gerektirdiği ölçüde zor kullanarak, karan veren merciin huzuruna getirilmesini gerektirir.
Ceza Muhakemesi madde 146’ da zorla getirme hususu düzenlenmiştir. Maddeye göre;
- Hakkında tutuklama kararı verilmesi veya yakalama emri düzenlenmesi için yeterli nedenler bulunan veya 145. maddeye göre çağrıldığı halde gelmeyen şüpheli veya sanığın zorla getirilmesine karar verilebilir.
- Zorla getirme kararı, şüpheli veya sanığın açıkça kim olduğunu, kendisiyle ilgili suçu, gerektiğinde eşkâlini ve zorla getirilmesi nedenlerini içerir.
- Zorla getirme kararının bir örneği şüpheli veya sanığa verilir.
- Zorla getirme kararı ile çağrılan şüpheli veya sanık derhal, olanak bulunmadığında yol süresi hariç en geç yirmi dört saat içinde çağıran hâkimin, mahkemenin veya Cumhuriyet savcısının önüne götürülür ve sorguya çekilir veya ifadesi alınır.
- Zorla getirme, bunun için haklı görülecek bir zamanda başlar ve hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından, sorguya çekilmenin veya ifade almanın sonuna kadar devam eder.
- Zorla getirme kararının yerine getirilememesinin nedenleri, köy veya mahalle muhtarı ile kolluk görevlisinin birlikte imzalayacakları bir tutanakla saptanır.
- Çağrıya rağmen gelmeyen tanık, bilirkişi, mağdur ve şikâyetçi ile ilgili olarak da zorla getirme kararı verilebilir.” şeklinde düzenlenmiştir.